Frankrijk in 50 klanken
27 nov, 2018 Onderdeel van prosesColumn door Caspar Visser ‘t Hooft
Anderhalf jaar geleden verscheen ‘Frankrijk in 50 fragmenten’, een bundel van vijftig columns die ik eerder op Schrijver in Frankrijk had geplaatst. Ik beschouwde dit als een kleine zijsprong in mijn literaire werkzaamheid. Ik was er minder met mijn hart en ziel bij betrokken dan bij de roman die drie maanden later het licht zag. Aan ‘Brandende kolen’ moest ik tot op het laatst nog schaven en slijpen, drukproeven corrigeren enzovoort. Tot op het laatst ‘zat’ ik daarom nog in het verhaal. De columns voor ‘Frankrijk in 50 fragmenten’ lagen kant en klaar voor me, ik hoefde alleen nog maar een keuze te maken. Ook deze teksten kregen een kleine opschoningskuur, maar het ging een beetje met de losse pols. Ik was daarom aangenaam verrast toen ik merkte dat de bundel flink wat aandacht kreeg, met name in Frankijk-bladen en op Frankrijk-websites, en veel aardige reacties opriep. En als de bundel dan ook nog op nummer 1 van een top tien-lijst van de OBA (Openbare bibliotheken van Amsterdam) komt te staan, dan staaft dat een boud vermoeden dat in je heeft postgevat: het boek vraagt om een vervolg. Het werd ‘Frankrijk in 50 klanken’, het boek is vandaag precies twee weken oud.
De stukjes die in de eerste bundel zijn opgenomen dateren van voor het tijdstip dat de definitieve selectie was gemaakt. Dat spreekt vanzelf. De laatste dagtekent van augustus 2016. Maar, de keuze mocht dan rond zijn, ik ging rustig door met schrijven. ‘Frankrijk in 50 klanken’ is daarvan het resultaat. Nu is het zo dat ik bij de eerste bundel een paar columns had laten liggen hetzij omdat er thema’s in worden behandeld die in andere stukjes al naar voren waren gekomen – het zou wat dubbelop worden – hetzij omdat ze me wat gewaagd leken. Gewaagd in de zin dat bepaalde overheersende tendensen over de hekel worden gehaald. Ik wilde geen gevoeligheden kwetsen. Nu denk ik: je neemt jezelf veel te serieus. Alsof het mensen zo ter harte gaat wat jij zoal in de wereld rondbazuint. Laat ze een beetje lachen om het taboe rond het fenomeen wind, om de kluchtigheid van de moderne kunstwereld, om de boekhandel-bordelen van vandaag, of anders kwaad worden. Het zijn maar speldenprikken. Deze stukjes hebben in de tweede bundel hun plaats gekregen.
Ik ben niet de enige ‘schrijver in Frankrijk’. Vanaf het moment dat ik mijn site begon – elf jaar geleden – heb ik ook andere schrijvers gevraagd eraan mee te werken. Schrijvers die eveneens een band hebben met Frankrijk. Maar liefst zo’n vijftig auteurs hebben hier positief op gereageerd. Bij sommigen ging het om een eenmalige inzending, van anderen ontving ik in de loop van de jaren meerdere stukjes. Voor mij was het altijd een waar genoegen ze te kunnen plaatsen. Ook enkele van deze stukjes zijn in de nieuwe bundel opgenomen: tien mooie teksten (waaronder drie gedichten) – tien om het getal vijftig rond te krijgen. De auteurs zijn Anneloes Timmerije, Ariejan Korteweg, Bart van Loo, Ineke Holzhaus, Ingrid Vander Veken, Julia Fortuin, Nelleke Noordervliet, Paul Gellings, Peter Hagtingius, Renée Vonk en Willem van Toorn. Met een bonus van Nelleke Noordervliet, die dit jaar de prestigieuze Constantijn Huygensprijs ontving.
En zoals op de achterflap van ‘Frankrijk in 50 klanken’ te lezen valt: We reizen van Frans Vlaanderen naar de Riviera, en van de Pyreneeën, via Le Puy en de Vercors naar de Franse Alpen. We bezoeken Parijs en Versailles, we rijden door de Berry, de Cevennen, de Provence, we maken omwegen via Uzès, via Carpentras. We maken ook reizen door de tijd, de Middeleeuwen, de tijd van de zonnekoning, van de Franse revolutie, van Napoleon. We komen veel Fransen tegen, maar ook een paar interessante Nederlanders. De stukjes zijn niet altijd even serieus, maar dat past bij Frankrijk. Is Frankrijk niet het land van de ‘joie de vivre’?