Schrijver in Frankrijk

Er kwam een dominee voorbij

Column door Renée Vonk

Had me er in een grijs verleden op aangesproken en ik zou ‘m minstens driemaal verloochend hebben voor de haan gekraaid had (Lucas 22:34, nieuwe Bijbelvertaling). Maar ik kan het al een jaartje of wat niet meer ontkennen, ik heb een dominee als vriend. Niet zo’n stille stiekemerd uit mijn streng gereformeerde jeugd, maar een type dat ze in m’n geboortestad Rotterdam een ‘toffe gozert’ noemen.

Caspar is de verfrissende tegenhanger van die opdringerige nachtmerries in morsige zwarte pakken die tijdens huisbezoeken door mijn diepgelovige moeder bevend van kelkjes schavuitenwater werden voorzien, en die door mijn atheïstische vader het huis uit werden gemept (hij was een vriend van bokser Bep van Klaveren, the Dutch Windmill) zodra hij er eentje aantrof. Caspar kwam ik dan ook pas bij toeval tegen in een later leven, toen ik al in Zuid-Frankrijk woonde. We raakten in gesprek. Het ging vanzelfsprekend over eten – zo gaat dat nou eenmaal hier. En over zijn enthousiaste terriër Asterix met wie je uitstekend kan voetballen tot je hem met een snelle schaarbeweging dreigt te passeren, dan hangt hij als een bevlogen Balotelli (voetbalt spraakmakend bij OGC Nice) in je broekspijpen. De echtgenoot heeft er een korte broek aan overgehouden.

Maar al snel gingen onze gesprekken ook over minder aardse zaken. Ik wilde weten waarom hij dominee was geworden in een overwegend katholiek land als Frankrijk met óók een vrij grote moslimgemeenschap; hij preekte voor een kleine protestantse parochie in Orange, “een enclave” zoals hij het zelf noemde. Hij zag het als een uitdaging, ik vond hem een hemelbestormer. We hadden het over predestinatie: alles is voorbestemd, vond hij. Daar begreep ik niks van, want als alles al vastligt in dit leven, waarom zou ik me dan nog druk maken, m’n best doen? Als wát me ook overkomt, toch al elders besloten is? “Ik merk wel hoe de hazen lopen,” prikkelde ik hem dan een tikkie pesterig. Daar kon hij dan weer beschaafd pissig om worden. En we konden er langdurig en aangenaam over van mening verschillen. Zonder ooit een onvertogen woord, maar vanzelfsprekend met een goed glas, of tijdens een mooie maaltijd. ‘Vous êtes en France’, nietwaar.

Een tijdje terug is hij naar Arras overgeplaatst, hoog in Noord-Frankrijk. Had ie zelf om gevraagd, om die beroeping. Hij vond het in de Provence te warm, had er nogal last van als de zomers verstikkend heet werden en de winters niet genoeg verkoeling brachten. “Niet doen Caspar”, zeiden we, “je gaat onze joie de vivre missen!” Maar hij ging toch, zag het als zíjn predestinatie, al verzekerde hij wel dat hij ons zou missen.

Dat klopte, want met enige regelmaat legt hij hier in het zuiden aan. En dan is het weer als vanouds: een goed glas, een mooie maaltijd, oeverloze discussies. En afgescheurde broekspijpen, met dank aan die grootse kleine Galliër die – toch al op leeftijd – nog steeds net zo bevlogen voetbalt als Balotelli. Als Caspar en Asterix na zo’n bezoek weer naar het hoge noorden vertrekken, heb ik altijd de neiging om die predestinatie van ‘m maar eens hartgrondig te vervloeken. Maar ja, als zo’n man daar nou heilig in gelooft; ’t is z’n vak tenslotte ook nog eens. En er is telefoon en internet, al blijft dat behelpen.

Gelukkig kan mijn vriend de dominee ook heel mooi schrijven. Dus als hij er niet is, pak ik graag een boek van Caspar uit de kast om de tijd tussen onze ontmoetingen te overbruggen. Koningskinderen, Feniksbloem of Waldenberg bijvoorbeeld. En sinds kort kan ik gretig grijpen naar Frankrijk in 50 fragmenten dat net verschenen is. Een bundel vol prettige overpeinzingen en aangename anekdotes met een hoog ‘o ja’ en ‘aha’ gehalte, want een deel van die verhalen speelt natuurlijk hier. Er is eigenlijk maar één ding dat ik jammer vind; dat Asterix niet kan schrijven. Dus Caspar, geef die hond een stem in je volgende bundel! Da’s pas predestinatie.

Renée Vonk is hoofdredactrice van Côte&Provence. Ze is de auteur van de autobiografische roman Opgestroopte mouwen (Kok, 2013) en van de verhalenbundels Kijk, Zuid-Frankrijk! (Grenzenloos 2015) en Kijk, nog meer Zuid-Frankrijk (Grenzenloos 2016). Ze woont in de Var

Deze blog verscheen ook op de website Kijk Zuid-Frankrijk