Schrijver in Frankrijk

De grote Joseph – Anneloes Timmerije

Bespreking door Schrijver in Frankrijk

Soms is het goed om een boek na lezing even te laten liggen, je er niet meteen over uit te laten. Het was een paar weken geleden dat ik De grote Joseph las. Ik moet bekennen dat ik nogal aangegrepen werd, geschokt zelfs door het einde. Dusdanig dat dat voor mij, met terugwerkende kracht, de herinnering aan het  beleven van het hele verhaal beïnvloedde. Zoals meestal in zulke gevallen moest er enige tijd overheen gaan voordat ik me weer in kon leven in wie ik was, en wat ik zoal ondervond, toen ik nog midden in het verhaal zat. Om kort te zijn, ik was geboeid. Anneloes Timmerije doet vanaf het begin op subtiele wijze beroep op je nieuwsgierigheid, zo dat je bij elke bladzijde die je omslaat ongeduldiger wordt : maar wie was ze toch eigenlijk, de Franse moeder van Lila? Wat was haar geheim? Wat is er destijds in dat dorp middenin Frankrijk gebeurd? De grote Josep leest als een literaire thriller – ik zeg literair vanwege de stijl en het taalgebruik.

De stijl, het taalgebruik weerspiegelt het karakter van Lila : sober, fors, Hollands-nuchter (doe maar gewoon). Het is een stijl, taalgebruik waarmee je kleine, concrete details van het alledaagse leven goed kunt weergeven. Ook het typische Franse dorpsleven. Een citaat : In een dorp met een groot plein, een spuuglelijke kerk en drie cafés parkeer ik mijn auto, en kies Bar-Brasserie de la Paix omdat daar de meeste mensen zitten. De ingang wordt geblokkeerd door een slapende herdershond. Geen betere plek voor een herder dan een kroeg of een benzinestation, was Carines overtuiging. Ik aai zijn snuit, stap over hem heen, kies een tafeltje, en bestel een sandwich rillettes en een glas wijn. De waard schudt zijn hoofd, wiebelt zijn opgestoken vingen en zegt : ”T-t-t-t-t-t.” Ik vraag of de sandwiches op zijn. “Non,” zegt hij en loopt weg. Bij het keukenluikje achter de bar hoor ik hem “Menu du jour!” roepen. Het is alsof ik er ben. Het is niet alleen de spanning die Anneloes Timmerije in haar roman erin weet te houden en op te voeren, het zijn ook deze rake beschrijvingen die van De grote Joseph een boek maken dat ik iedereen van harte kan aanbevelen. Maar je moet wel tegen een schok kunnen. Ik verklap niets.

Anneloes Timmerije woont in Frankrijk. In 2005 maakte ze haar fictiedebuut met de verhalenbundel Zwartzuur, dat goede kritieken ontving en de winnaar was van de Vrouw&Kultuur Debuutprijs 2006. Op dit succes volgden Timmerijes eerste roman, De grote Joseph (2010) en de verhalenbundel Slaapwandelen bij daglicht (2012). Volgende maand komt haar tweede roman uit, die ze samen met haar man Charles den Tex heeft geschreven. De titel luidt Het vergeten verhaal van een onwankelbare liefde in oorlogstijd. Timmerijes boeken worden uitgegeven door De Geus.