Schrijver in Frankrijk

Consuminderen

Column door Renée Vonk

Van de week even een kleine clash me een verbijsterd eigentijdsheid type dat me voorhield dat hij niemand kende die nog met een mobieltje werkt dat al tien jaar oud is. Hij staat bij wijze van spreken permanent op scherp en in de startblokken voor elke nieuwe mega-phone of andere gadget die nog moet worden uitgevonden. Ik kon er wel om lachen. Best knap, via een paar omtrekkende bewegingen gewoon even zeggen dat ik een ouwe taart ben. En dat er toch echt een kersje op moet. Wat later begon het me toch een beetje dwars te zitten. Ik woon dan wel wat afgezonderd van de wereld en als journalist ben ik per definitie buitenstaander van beroep, maar ik weet heus wel hoe ’t er buiten de antieke Provence Verte aan toe gaat. Ik doe alleen niet zo mee met de ‘moves’.

Paar dagen terug zag ik tv-beelden van horden ‘shoppers’ in het mega-centre Cap 3000 in Saint-Laurent-du-Var in de Alpes-Maritimes. Alle winkels waren weer open en zo te zien haastten duizenden mensen zich om er maar te zijn. Rondkijken? Iets kopen?

Maar wat dan? – vroeg ik me af.

Het zal wel weer een afwijking zijn, maar ik houd niet van winkelen. Op maandagochtend naar de super-marché voor de wekelijkse (jawel, wékelijkse) inkopen is al ellende genoeg, en verder koop ik alleen iets als dat onvermijdelijk noodzakelijk is. Goed opgevoed door een degelijke moeder die van verspilling niks wilde weten, ben ik tot de tanden toe bewapend tegen impuls-aankopen, als dat zo heet. ‘Aanbiedingen’ wantrouw ik als verkapte instinkers, en als iemand tegen me zegt dat het zo langzamerhand tijd wordt iets te vervangen dat nog prima werkt, ben ik geneigd even subtiel tegen het voorhoofd te tikken.

Ik begrijp dat die kooplust nu heel eigentijds consumentisme heet. Lijkt me een nieuw etiketje voor een oud fenomeen: hebben hebben hebben. Maar waarom moet je hebben als je al hebt? Ik kijk nog ‘alt modisch’ lineair tv, zoals dat tegenwoordig heet als je even niks met streaming en Netflix te maken wilt hebben. Als het buiten frisjes is, er op het terras even geen krant of boek (jawel, papier!) te lezen valt en het werk gedaan is, mag ik graag een uurtje bankzappen. Word je steeds door reclame om je oren geslagen met de mededeling dat je dringend dit en dat moet kopen, anders doe je niet meer mee.

En dan denk ik: nee, ik doe niet mee. Jammer dan.

Ik hoef geen nieuwe auto die mij van alles uit handen neemt waar ik liever zelf de controle over houd. Ik hoef geen computergestuurde bewegwijzering en ook geen infotainment, geen cruise of andere control; ik rij zelf wel. De ouderwetsche radio aan, best gezellig. Zonder controle van die alomtegenwoordige ‘big databrother’ die je permanent in de gaten houdt. Geldt net zo goed voor die ‘horloges’ waarmee alles dat je voor jezelf zou willen houden wordt verzameld en doorgegeven aan de alles overheersende techgigant. Bovendien, ik heb al een horloge, van mijn grootvader geërfd. Elke ochtend even opwinden, een liefdevolle herinnering en een feilloze tijdsaanduiding. Volgens mij is dat de functie van zo’n klokje, de tijd aangeven. En als je geen opa-klokje hebt zoals ik, dan kun je voor een habbekrats een aardig uurwerkje op de kop tikken.  

Dus dan snap ik weer niet dat er types zijn die een slordige € 100.000 of een veelvoud daarvan neertellen voor een ‘polspendule’ die in criminele kringen zó gewild is dat je je leven niet zeker bent als je je ermee vertoont. Permanent 2 voor 12, zullen we maar zeggen. Nee dus, ik ga mijn mobieltje niet vervangen. Het doet wat het moet doen: ik kan er mee bellen en mailen, appen en zelf het internet op. Techniek van blijkbaar 10 jaar geleden, maar geheel up to date. Ik vertelde de echtgenoot dat me verweten was dat mijn telefoon uit de tijd is. Hij schaterde het nog net niet uit. Het is dan ook zijn ambitie om als laatste (en enige) Europeaan zonder mobieltje het Guinness Book of Records te halen.

.

Renée Vonk beheert de veelgelezen site https://kijkzuidfrankrijk.com. Ze is auteur van de autobiografische roman Opgestroopte mouwen (2013) en van de verhalenbundels Kijk, Zuid-Frankrijk! (2015), Kijk, nog meer Zuid-Frankrijk! (2016) en Kijk, meer dan ooit Zuid-Frankrijk! (2018). Ze woont in de Var