Schrijver in Frankrijk

Steden van Pandora – Paul Gellings

Bespreking door Schrijver in Frankrijk

Het nieuwste boek van Paul Gellings, dat dit jaar bij Uitgeverij Passage verscheen, bevat drie ‘vertellingen’. Noem het novellen. Wat is een novelle? Iets dat het midden houdt tussen een roman en een kort verhaal. Nu is het zo dat een novelle prettig is om te schrijven, je hebt er geen lange adem voor nodig, een reikwijdte van dertig à tachtig pagina’s is te overzien. Ik weet ervan, ik heb er zelf een paar op mijn naam staan. Maar voor de lezer liggen de zaken anders. Lange tijd zat ik als lezer met het genre novelle in mijn maag. Een kort verhaal lees je even tussen de bedrijven door. Je bent er vaak door iemand op attent gemaakt die graag met jou een kleine conversatie wil aanzwengelen. Zo’n kort verhaal is daartoe een geschikte aanleiding. Een roman, die wordt een paar weken lang je tehuis. Zodra de dagelijkse beslommeringen dat toestaan trek je je erin terug, sluit je je af voor de (zogenaamde) realiteit: je bent heel ergens anders, en tegelijk thuis. Quid de novelle? Te lang voor een kort verhaal, te kort om een vesting te zijn die je afschermt van het alledaagse. Ik las de eerste – en langste – novelle uit Steden van Pandora in de Franse TGV. Ik had drie uur te gaan. Ik had de vertelling in drie uur uit. Ik had me daarbij niet hoeven forceren, ik kon het boek af en toe op het klaptafeltje, voor me, neerleggen en dan naar buiten turen. Waarna ik de draad weer rustig oppikte. Ja, nu weet ik het: novellen zijn voor in de trein (al moet het dan natuurlijk om flinke trajecten gaan). Dankzij Paul Gellings was die reis midden door Frankrijk een bijzonder aangename reis.

Al lezende merk je dat Paul Gellings veel schrijfervaring heeft, zijn stijl is helder, bondig, raak. Dat is nodig bij actie, en die is er, zeker in de eerste – en spannende – vertelling met de titel ‘Manchester’. Toch weet hij op suggestieve wijze de verschillende omgevingen waarin de handeling plaatsvindt op te roepen. Daarin verschilt de vertelling van de doorsnee thriller. Deze suggestieve kracht komt nog eens te meer naar voren in de twee andere vertellingen waar de sfeerbeschrijving op zichzelf genomen belangrijker is. Want ook het ‘gewone’ heeft sfeer, en wat is gewoner dan een gewone buurt van een Twentse stad? Een echte schrijver leert je van het gewone houden. Ik raad iedereen Steden van Pandora aan. Voor ‘Manchester’ stap je in Enschede in de trein. Wanneer je in Rotterdam aankomt heb je hem uit. Het was een fijne reis. Voor ‘Helen’ en ‘Een vlakte in de stad’ volstaan kortere trajecten. 

.

Paul Gellings is dichter, schrijver en vertaler. Zijn oeuvre is indrukwekkend. Bij Uitgeverij Arbeiderspers kwamen enkele van zijn gedichtenbundels uit. Zijn romans zijn onder andere Witte paarden (2001), De zomer van Icarus (2010), Verbrande schepen (2011), Augustusland (2013), De jacht op de klaproos (2016) en De wereld als leugen (2018). Dit jaar verscheen de verhalenbundel Steden van Pandora. In 2014 is van hem een roman in het Frans in het licht gebracht: Amsterdam Quartier Sud (Ed. Pierre Guillaume de Roux). Paul Gellings is door het Franse ministerie van Cultuur onderscheiden voor de manier waarop hij al sinds bijna veertig jaar de Franse taal en cultuur onder de aandacht brengt.