Schrijver in Frankrijk

Zwerfvuil – Johan Bordewijk

Bespreking door Schrijver in Frankrijk

Johan Bordewijk schrijft mooie verhalen. De bundel Zwerfvuil bevat er achttien. Het fijne van korte verhalen – en die van Bordewijk zijn erg kort – is dat je ze even tussen de bedrijven door kunt lezen. Ik noem ze daarom “tussendoortjes”. Sommige mensen lopen graag even de tuin in, wanneer bijvoorbeeld een klant, of patiënt, net heeft gebeld: ik zit in de spits, heb daarom vertraging, ik schat tien minuten. Anderen gaan een kop koffie drinken: het zaakje was eerder afgehandeld dan verwacht, en de volgende afspraak is over een kwartier. Ik lees een verhaal uit Zwerfvuil en ik heb het idee dat ik dat dode moment tussen twee afspraken goed heb besteed.

Bordewijk is een meester in de suggestie. Zijn personages hebben moeite hun gevoelens te verwoorden. Vooral wanneer deze gevoelens hun onderlinge verhoudingen betreffen. Is dat een typisch Nederlandse trek: een zekere stugheid, stroefheid, afkeer van overdreven sentiment? Ik denk het. We moeten het hebben van weinig woorden, sobere gebaren, Bordewijk weet dat op meesterlijke wijze weer te geven. Hij heeft oog voor het kleine, omdat hij weet dat in het kleine veel heftigheid kan zitten. Erg knap bijvoorbeeld zoals hij in het verhaal Twee paarden de verwarde gevoelens van een puber weergeeft. Hij vindt zijn vader een slappeling omdat zijn moeder van hem is weggelopen, terug naar Frankrijk, zogenaamd omdat ze in Nederland niet kon aarden. Dit is de aap die uit de mouw komt na wat begon als het verhaal over een oude Eend (2-cheveaux). Maar het mooist vind ik het verhaal Timing. Veel herkenning. Kortom, een bundel goede, krachtige verhalen die ik iedereen voor in deze zomertijd kan aanraden.

Johan Bordewijk is natuurkundige. Hij heeft jarenlang gewerkt als projectmanager in de IT. Sinds een paar jaar richt hij zich volledig op de boeken, als schrijver en redacteur. In 2012 verscheen zijn eerste roman Morgen vlieg ik terug (De Brouwerij). De verhalenbundel Zwerfvuil (De Brouwerij) verscheen in 2013. Johan Bordewijk is een achterneef van de beroemde Ferdinand Bordewijk (auteur van onder andere Bint, Karakter, Noorderlicht en Bloesemtak).