Schrijver in Frankrijk

Het tapijt van Bayeux

Column door Michiel Hendryckx

De vrouw op de foto is Fanny Garbe. Ze is verantwoordelijk voor de communicatie van het museum van het Tapijt van Bayeux. Ze doet haar best eruit te zien als een geïnteresseerde toerist. Fotograferen was geen probleem. Als ik maar een halfuur voor openingstijd kwam, zodat er geen bezoekers in beeld kwamen. Daags voor Kerstmis werden ze in Bayeux op de hoogte gebracht. Nauwelijks drie weken later zou president Emmanuel Macron tijdens een bezoek aan Londen de Britten verrassen met het voorstel om het net geen duizend jaar oude tapijt uit te lenen. Een genereuze en – vooral in volle Brexit – symbolisch geladen geste. Het Tapijt van Bayeux vertelt in wezen het verhaal van de geboorte van Groot-Brittannië als Europese natie. Hoe in september 1066 de Normandische hertog Willem met een troepenmacht in Zuid-Engeland aan land gaat, bij Hastings het leger van koning Harold verslaat en zich in Westminster Abbey tot koning van Engeland laat kronen.

Twee dagen voor Macron in Londen arriveerde, lekte The Times het nieuws. Sinds die dag had Fanny Garbe de handen vol. Ze heeft de ganse wereld aan de telefoon gehad. Eerst om het nieuws te ontkennen en later om te vertellen dat het museum in Bayeux in 2022 grondig wordt verbouwd. Dat het tapijt dan eventueel op reis kan. Alleen nadat een internationaal comité van wetenschappers heeft beslist dat het 70 meter lange geborduurde linnen doek het transport aankan. Bij die experts hebben ook de Scandinaviërs een belangrijke stem. Voor hen is het Tapijt van Bayeux ook hun erfgoed. In 1066 waren het in wezen geen Fransen die Engeland binnenvielen, maar gekerstende Vikings.

In het tumult is het Fanny Garbe ook weer opgevallen dat het wereldberoemde tapijt – waar jaarlijks 400.000 bezoekers op afkomen – geen deel uitmaakt van de Franse canon. Het is nog altijd Parijs dat bepaalt wat de ruggengraat vormt van de Franse geschiedenis. En daar zijn die Noormannen geen deel van.

Michiel Hendryckx is een gerenommeerde Vlaamse fotograaf, schrijver en reiziger. Bij uitgeverij Manteau verscheen het reisverslag Twee ezels (7e druk in 2010). Vervolgens zag het fotoboek Dolen het licht (Lannoo, 2009) en in 2014 Altijd ergens (uitg. Kannibaal). Dit jaar verscheen het prachtige, zeer aanbevelenswaardige fotoboek Het verlangen naar Frankrijk, waarin Michiel Hendryckx allerlei kijkjes biedt op het rijkgeschakeerde Frankrijk, zowel in woord als in beeld.