Schrijver in Frankrijk

Keizer Claude

Column door Martijn Couwenhoven 

Wat ik eigenlijk miste in alle uitingen die gepaard gingen bij de totstandkoming van het fraaie boekje 1871, Monet in Zaandam, was een vlammend betoog. Niet dat ik u hier het vuur aan de schenen wil leggen, maar het feit dat een kunstenaar als Claude Monet in Zaandam op de vooravond van zijn roem 25 schilderijen maakt, is iets om je vingers bij af te likken.

Wat velen wellicht nog niet beseffen: Claude Monet is niet zomaar de eerste de beste Franse schilder die besloot hier vier maanden te verblijven. Hij is een van de grote keizers uit de kunstgeschiedenis, die met ferme hand en onverstoorbare blik een wereldwijd vermaard oeuvre bij elkaar heeft geschilderd. In een Franse stad waar hij slechts één schilderij zou hebben gemaakt, zou men dat werk koesteren als een geschenk van God hemzelf. In Frankrijk staat Monet dan ook op eenzame hoogte, vergelijkbaar met Rembrandt en Van Gogh in Nederland.

Maar Zaandam is geen Frankrijk en Monet is geen Nederlander. Het werk van een kunstenaar als Monet overstijgt echter alle grenzen. In Zaandam passeren 140 jaar eer er na zijn verblijf in 1871 een boekje met zijn Zaanse werken verschijnt. Hier is dus iets vreemds aan de hand. Claude Monet, een vrijgevochten schilder die met zijn werk de weg baande voor kunstenaars als Picasso en Matisse en Andy Warhol, is in Zaandam misschien nooit op waarde geschat. Zijn werk komt ons nu als vanzelfsprekend voor, maar is dat in de ontwikkeling van de moderne kunst aan het eind van de 19e en begin van de 20ste eeuw allerminst.

Monet stelde zijn leven in het teken van de schilderkunst. Een leven waarin hij leed en streed om los te komen van de heersende visies en wetten in de schilderkunst anno 1871. In dat licht moet ook zijn werk in Zaandam gezien worden. Het werk van een 31-jarige schilder die niets anders voor ogen had dan te schilderen wat het zonlicht hem openbaarde. Impressies, momenten gevat in verf.

Claude Monet is een van de iconen uit de kunstgeschiedenis. Dat besef lijkt in Zaandam nog niet doorgedrongen te zijn. Maar dat komt nu goed. Hij maakte hier niet 1 schilderij, nee, maar liefst 25! Omdat hij het hier zo mooi vond. Sindsdien is er veel veranderd. Eén ding is duidelijk: het nieuwe Zaandam heeft nu twee gezichten. Dat van Sjoerd Soeters* en, dankzij het boekje Monet in Zaandam, dat van keizer Claude.

Soeters is de architect van het nieuwe stadscentrum van Zaandam – zie ook http://www.zaanstad.nl/sv/inverdanhp/projecten/ontwerp/

Meer informatie Monet in Zaandam:
www.monetinzaandam.nl